W dniu 11 stycz­nia 2012 r. Na­czel­ny Sąd Ad­mi­ni­stra­cyj­ny (dalej „NSA”) wydał wyrok, w któ­rym stwier­dził, że ap­te­ka ogól­no­do­stęp­na, jako pla­ców­ka ochro­ny zdro­wia, może po­sia­dać ci­śnie­nio­mierz do do­ko­ny­wa­nia bez­płat­ne­go po­mia­ru ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go przez jej klien­tów (sygn. akt II GSK 1365/10, dalej „wyrok”).

1 Pod­su­mo­wa­nie 2012: Kło­po­ty w służ­bie zdro­wia – za­mie­sza­nie z usta­wą re­fun­da­cyj­ną - Shut­ter­stock
Z przed­sta­wio­ne­go w uza­sad­nie­niu wy­ro­ku stanu fak­tycz­ne­go wy­ni­ka­ło, że w cza­sie jed­nej z kon­tro­li prze­pro­wa­dzo­nej w ap­te­ce ogól­no­do­stęp­nej przez in­spek­to­rów z Wo­je­wódz­kie­go In­spek­to­ra­tu Far­ma­ceu­tycz­ne­go (dalej „organ I in­stan­cji”) za­uwa­żo­no, że w ap­te­ce znaj­du­je się ci­śnie­nio­mierz do po­mia­ru ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go krwi. Na­stęp­nie organ I in­stan­cji stwier­dził brak pod­staw do pro­wa­dze­nia przez ap­te­kę ta­kiej dzia­łal­no­ści i we­zwał spół­kę pro­wa­dzą­cą ap­te­kę (dalej „spół­ka”) do usu­nię­cia ci­śnie­nio­mie­rza.
Spół­ka zło­ży­ła od­wo­ła­nie od de­cy­zji or­ga­nu I in­stan­cji do Ge­ne­ral­ne­go In­spek­to­ra Far­ma­ceu­tycz­ne­go (dalej „organ II in­stan­cji”), który jed­nak utrzy­mał w mocy de­cy­zję or­ga­nu I in­stan­cji. Jak wska­zał organ II in­stan­cji, prze­pi­sy usta­wy z dnia 6 wrze­śnia 2001 r. Prawo far­ma­ceu­tycz­ne (tekst jed­no­li­ty: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm., dalej „usta­wa”), nie po­zwa­la­ją na pro­wa­dze­nie w ap­te­kach ogól­no­do­stęp­nych dzia­łal­no­ści po­le­ga­ją­cej na do­ko­ny­wa­niu po­mia­rów ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go krwi.
Wobec po­wyż­sze­go, spół­ka zło­ży­ła skar­gę na ww. de­cy­zję or­ga­nu II in­stan­cji do Wo­je­wódz­kie­go Sądu Ad­mi­ni­stra­cyj­ne­go w War­sza­wie (dalej „WSA”) wno­sząc o jej uchy­le­nie. WSA od­da­la­jąc skar­gę zgo­dził się z or­ga­nem II in­stan­cji stwier­dza­jąc, że ka­ta­log usług świad­czo­nych przez ap­te­ki wy­mie­nio­nych w usta­wie jest wy­czer­pu­ją­cy, w związ­ku z tym nie ma pod­sta­wy praw­nej upo­waż­nia­ją­cej ap­te­ki do pro­wa­dze­nia innej dzia­łal­no­ści, w tym do prze­pro­wa­dze­nia bez­płat­ne­go po­mia­ru ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go krwi.
Spół­ka wnio­sła od po­wyż­sze­go wy­ro­ku WSA skar­gę ka­sa­cyj­ną do NSA, do­ma­ga­jąc się jego uchy­le­nia. Zda­niem spół­ki, do­pusz­czal­ne jest do­ko­ny­wa­nie w ap­te­ce bez­płat­ne­go po­mia­ru ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go krwi przez jej klien­tów sa­mo­dziel­nie lub przy po­mo­cy far­ma­ceu­ty, a pro­wa­dze­nie ta­kiej dzia­łal­no­ści w pla­ców­ce ochro­ny zdro­wia na­le­ży uznać za dzia­łal­ność słu­żą­cą ochro­nie zdro­wia pu­blicz­ne­go.
Wy­ro­kiem NSA uwzględ­nił skar­gę ka­sa­cyj­ną spół­ki oraz wska­zał, że za­rów­no WSA, jak i or­ga­ny I i II in­stan­cji do­ko­na­ły błęd­nej wy­kład­ni prze­pi­sów usta­wy, a w kon­se­kwen­cji błęd­nie uzna­ły, że w ap­te­ce nie może być pro­wa­dzo­na dzia­łal­ność po­le­ga­ją­ca na do­ko­ny­wa­niu po­mia­ru ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go krwi.
Zda­niem NSA, prze­pi­sy usta­wy nie sta­no­wią pod­sta­wy praw­nej do za­ka­zu wy­sta­wie­nia ci­śnie­nio­mie­rza do użyt­ku klien­tom ap­te­ki. Ap­te­ka jest bo­wiem pla­ców­ką ochro­ny zdro­wia pu­blicz­ne­go, w któ­rej świad­czo­ne są usłu­gi far­ma­ceu­tycz­ne. Ba­da­nie ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go krwi z pew­no­ścią na­le­ży do czyn­no­ści słu­żą­cych ochro­nie zdro­wia pu­blicz­ne­go. Po­nad­to, dzia­łal­ność po­le­ga­ją­ca na ba­da­niu ci­śnie­nia nie jest za­strze­żo­na dla in­ne­go typu pla­có­wek zdro­wia pu­blicz­ne­go, zatem takie dzia­ła­nia mogą być do­ko­ny­wa­ne w ap­te­kach.
NSA przy­znał rów­nież rację spół­ce, która po­wo­ła­ła się na za­sa­dę swo­bo­dy dzia­łal­no­ści go­spo­dar­czej. Jak pod­kre­ślił NSA, za­ka­zów i ogra­ni­czeń swo­bo­dy dzia­łal­no­ści go­spo­dar­czej nie można do­mnie­my­wać, al­bo­wiem muszą być one wy­raź­nie usta­no­wio­ne w usta­wie. W przed­mio­to­wej spra­wie brak jest prze­pi­sów praw­nych, które wpro­wa­dza­ły­by ogra­ni­cze­nie lub zakaz do­ko­ny­wa­nia po­mia­ru ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go w ap­te­ce, wobec czego na­le­ży uznać, że taka dzia­łal­ność jest w ap­te­kach do­zwo­lo­na.
Pod­su­mo­wu­jąc, NSA w wy­ro­ku wska­zał, że ap­te­ka ogól­no­do­stęp­na, jako pla­ców­ka ochro­ny zdro­wia, może po­sia­dać ci­śnie­nio­mierz do do­ko­ny­wa­nia bez­płat­ne­go po­mia­ru ci­śnie­nia tęt­ni­cze­go przez jej klien­tów. Wska­za­ny wyrok NSA roz­strzy­ga do­tych­cza­so­we wąt­pli­wo­ści do­ty­czą­ce za­kre­su dzia­łal­no­ści aptek ogól­no­do­stęp­nych i otwie­ra moż­li­wość sto­so­wa­nia w ap­te­kach in­nych, bez­płat­nych usług zwią­za­nych z ochro­ną zdro­wia.